Bosjesmannen, Namibië

Bosjesmannen, Namibië

De Bosjesmannen ook wel de bushmen of San genoemd, zijn de oorspronkelijke bewoners van zuidelijk Afrika. Zij vormden eeuwenlang kleine gemeenschappen van jagers en verzamelaars. Terwijl de mannen op jacht gingen, verzamelden de vrouwen eetbare gewassen.

Tijdens de Mfecane (1815 – 1835) werd het grootste deel van deze bevolkingsgroep uitgeroeid. Zij die het overleefden werden verdreven naar afgelegen gebieden. Daar weren zij in de periode van 1950 – 1990 door de overheid gedwongen te gaan boeren, doordat zij uit de nationale parken werden verdreven en het jagen en verzamelen niet meer in de moderne tijd zou passen. Er leven nu nog ongeveer 100.000 bushmen verspreidt in kleine gemeenschappen, waaronder Tsintsabis.

 

 

Project Treesleeper:

Tsintsabis, noord-oost Namibië wordt gezien als een "agrarisch dorp" . In het dorp zijn een school en een kliniek. Rond het centrum leven mensen in huizen en hutten. Na de onafhankelijkheid (1991) groeide de bevolking snel. De meeste mensen zijn Hei//omn Bushmen (80%), maar er zijn ook enkele !Khung Bushmen en Damara. De meesten zijn Christen, vaak gecombineerd met aspecten van hun traditionele geloof. Er is één grote winkel, eigendom van een boer in de omgeving, en enkele kleine winkeltjes waar basisbenodigheden worden verkocht. Verder is er een overheids-coordinator en een traditioneel leider met een commissie van "wijzen" bestaande uit 10 mannen.

Sommige inwoners van Tsintsabis jagen en verzamelen nog een beetje (soms op de commerciële boerderijen in de buurt). Verder zijn er enkele families met vee en hebben de meeste mensen van de regering een stukje land om te bewerken toegewezen gekregen.  Dit land ligt vaak braak, soms wordt er gierst of maïs op verbouwd. De landbouwkennis ontbreekt, zo ook de motivatie om landbouw te bedrijven. Ook doordat blijkt dat de opbrengsten van deze stukjes land niet voldoende zijn. Er zijn meerdere bronnen van inkomsten nodig om de Hei//omn een fatsoenlijk bestaan te garanderen. Deze mensen zijn niet-vrijwillig hier gaan wonen, zij hadden geen keuze dan hier een vaste woon- en verblijfplaats te accepteren, na verjaagd te zijn uit Etosha nationaal park. Zij wonen nu wel op land waar ook hun voorouders op rondtrokken maar moeten op zoek naar een nieuwe cultuur en een nieuwe manier om te overleven. Er is een hoge werkloosheid in het dorp en de weinige banen zijn vaak vergeven aan mensen van buiten.

Het is belangrijk voor de mensen om te integreren in de "moderne wereld" zodat zij zichzelf kunnen ontwikkelen.

Daarom is in 1999 het idee ontstaan voor een community based toerisme project, genaamd 'Treesleeper'. Dit project is bedoeld om de beperkte middelen die de mensen daar hebben uit te breiden. 

Kune Zuva steunt dit project, dat tot doel heeft om ook de Hei//omn mee te laten profiteren van het toerisme. De afgelopen jaren hebben wij geinvesteerd in basisvaardigheden voor de medewerkers van Treesleeper. Echter door diverse fouten van de overheid ligt de bouw van de lodge stil en hebben ze veel klanten moeten teleurstellen. Een oplossing is nog niet in zicht.

Onze contactpersoon Stasja Koot is de eerste helft van 1999 in Tsintsabis voor zijn afstudeeronderzoek culturele antropologie. Hij doet hier onderzoek naar de levensomstandigheden van de hier wonende Hei//omn Bosjesmannen. Er blijkt veel aan de hand in dit kleine dorpje.

De Hei//omn zijn in het verleden verdreven uit een prachtig National Park (Etosha), waar tegenwoordig vrijwel alle toeristen die Namibië bezoeken naar toe gaan. Omdat Tsintsabis niet ver van Etosha af ligt, reizen vele toeristen door deze regio. De toeristische sector in Namibië groeit nog altijd. De Hei//omn zouden graag op deze golf van groeiend toerisme een klein beetje meeliften en vragen Stasja of hij hen hiermee wil helpen.

Het heeft even geduurd, maar begin 2002 gaat Stasja aan de slag met het idee om in Tsintsabis comunity based toerisme van de grond te krijgen. Community based toerisme is een relatief nieuwe trend binnen de ontwikkelingssamenwerking. Het betekent dat leden van de lokale bevolking worden betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van toeristische activiteiten zodat zij zelf hun inkomsten kunnen verwerven. Precies zoals de lokale bevolking ooit wilde dus.

Met de juiste begeleiding en opleiding worden de Hei//omn zo in staat gesteld om op langere termijn zelfstandig en met eigen verantwoordelijkheid hun leefsituatie te verbeteren.

Midden 2002 legt Stasja diverse contacten om dit project ook financieel te kunnen verwezenlijken, zo ook met Kune Zuva. Hiernaast is de Stichting Wilde Ganzen-ICCO geïnteresseerd in het project.

Eerst moet de bureaucratie worden overwonnen. Begin 2005 kan er eindelijk worden gebouwd. Begonnen wordt met een camping en enkele traditionele hutten met basisfaciliteiten voor met name rugzaktoeristen, dit is de basis voor een diversiteit aan toeristische activiteiten die in een later stadium kunnen worden ontwikkeld. Dit kan variëren van eetgelegenheid met traditionele dansshow tot de verkoop van souvenirs en informatieve bush-wandelingen over de traditionele cultuur en de huidige leefwijze van de Hei//omn Bosjesmannen. De naam voor het project wordt: 'Treesleeper'. Deze naam is een vertaling van 'Hei//omn' en geeft tevens de sfeer weer die de toeristen zullen gaan ervaren.

Eind 2005 kunnen de eerste toeristen gebruik maken van de faciliteiten van "Treesleeper" , dit terwijl de bouw van het kamp nog in volle gang is. Een groep lokale jongeren is opgeleid tot gids om de toeristen inzicht te geven in the traditionele kennis van de diverse planten en de vroegere en huidige leefwijze van de bosjesmannen. In de avonden kan er gekeken worden naar traditioneel dansen.

De zomer van 2006 ziet er goed uit, meer en meer organisaties maken gebruik van "Treesleeper"kamp om met hun "rugzaktoeristen" te kamperen. In tussen wordt hard gewerkt aan het opleiden van voldoende jongeren, om ook in de toekomst het kamp goed te besturen. Ook vindt de eerste grote uitbreiding van het kamp plaats met een cultureel centrum, waar cursussen in kunnen worden gegeven, lokale souvenirs worden gemaakt en verkocht.

Terwijl Kune Zuva zich, ook in Tsintsabis, voornamelijk richt op scholing en opleiding, is juist dit culturele centrum van belang om mensen te motiveren voor scholing. Want wat voor zin heeft een opleiding als je toch geen werk kunt vinden? Binnen dit dorp financiert Kune Zuva verder in 2006 de kleuterschool voor 50 kleuters, voorbereiding voor universiteit voor 2 jongeren, computeropleidingen voor de mensen binnen "Treesleeper" en een opleiding tot het maken van kralen uit oud glas voor 3 meiden.

Terwijl Kune Zuva de afgelopen jaren al heeft geholpen met diverse cursussen op het gebied van computers (inclusief aanschaf), catering etc. ligt vanaf 2010 de nadruk op diverse basisvaardigheden voor de nieuwe vaste medewerkers. Aangezien het kamp momenteel goed draait, hopen we dat in de toekomst deze cursussen uit eigen middelen kunnen worden betaald.

Om een bredere groep toeristen onderdak te bieden, wordt in 2011 van start gegaan met de bouw van een lodge. Echter door diverse fouten van de overheid ligt de bouw van de lodge stil en hebben ze het toeristenseizoen van 2012 en 2013 ze veel klanten moeten teleurstellen. Ook ziet het terrein er uit als een bouwput - waardoor ook kamperende toeristen snel verder trekken.

Op 21 januari 2014 is de bouw weer aangevangen. Hopelijk is de lodge voor het toeristenseizoen van 2014 gereed en kan Treesleeper weer financieel gezond worden.

 

Contact

Kunezuva Facbook
   

Steun Kune Zuva

  • donaties naar IBAN NL89 INGB 000 5837915
    Swift/BIC Code INGBNL2A
  • het attent maken van anderen op onze stichting
  • het aanbieden van arbeid c.q. tijd
  • het initiëren en uitwerken van creatieve ideeën.

ANBIN.B. Stichting Kune Zuva is door de belastingdienst aangemerkt als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Dit betekent dat schenkingen, erfstellingen en lijfrentetermijnen aftrekbaar zijn voor de gever indien aan bepaalde regels wordt voldaan.

 

Nieuwsbrief

U kunt zich inschrijven voor onze nieuwsbrief door ons een e-mail te sturen op info@kunezuva.nl.

Archief nieuwsbrief

U kunt de nieuwsbrieven hier downloaden en bekijken / You can download and view the yearly newsletter here